ระบบติดตามและประเมินผลโครงการ ( M&E Thailand )

ทีมประเมินเขต 2 ได้เลือกพื้นที่ อำเภอเนินมะปรางเป็นพื้นที่ในการประเมินตามกรอบออตตาวาชาเตอร์ โดยการออกแบบ HIA ให้เข้าใจง่าย เข้าถึงบริบทและนำไปใช้ได้จริง บูรณาการร่วมกับการพัฒนาหลักสูตรการพัฒนาศักยภาพพี่เลี้ยงโครงการบูรณาการ เพื่อสร้างความตระหนักในคุณค่าของกระบวนการมีส่วนร่วม การใช้ข้อมูลในการทำแผนงานโครงการและประเมินผล การออกแบบกระบวนการประเมินครั้งนี้ให้ความสำคัญกับการ “เอาใจเขามาใส่ใจเรา” ด้วยท่าทีกัลยาณมิตร ทำให้เกิดกระบวนการเรียนรู้ร่วมกันทั้งทีมประเมินและทีมพื้นที่ซึ่งได้เข้าใจกลไกสุขภาพระดับพื้นที่และการประเมินเสริมพลังโดยนำ HIA มาประยุกต์ใช้ โดยใช้เครื่องมือที่ยืดหยุ่นตามบริบทและสถาณการณ์ เช่น การสังเกต การสัมภาษณ์เชิงลึก การใช้กระบวนกลุ่มการแบบสุนทรียสนทนา การใช้บัตรคำออนไลน์ พบว่าทุกพื้นที่ได้รับผลกระทบการระบาดของโควิด-19 ส่งผลให้การขับเคลื่อนของแผนงานโครงการล่าช้า มีผลต่อการกรอกข้อมูลเข้าสู่ระบบไม่ครบถ้วน หลังมาตรการผ่อนคลายทีมประเมินจึงได้บูรณาการกำหนดการลงพื้นที่ร่วมกันกับ สสจ. และองค์กรภาคีเครือข่ายเพื่อลงพื้นที่ ดำเนินการขั้นตอนกลั่นกรองโครงการและการกำหนดขอบเขตการประเมินร่วมกัน ร่วมพัฒนากิจกรรมตามแผนงานโครงการบูรณาการที่ยังอยู่ระหว่างดำเนินการ กระบวนการประเมินเป็นรูปแบบการสนทนากลุ่มย่อย และขอข้อมูลรายบุคคลนำมาวิเคราะห์ ร่างผลการประเมินตามข้อมูลที่ปรากฎและได้ลงพื้นที่เพื่อคืนข้อมูล ทบทวนร่างรายงานการประเมินร่วมกัน รวมถึงแลกเปลี่ยนเรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับปัญหา ข้อจำกัด แนวทางการพัฒนา จากการลงพื้นที่ครั้งนี้พบว่าการขึ้นรูปแผนโดยอิงจากฐานข้อมูลด้านสุขภาพเป็นหลัก ส่งผลให้ผู้รับผิดชอบในแต่ละประเด็นยังไม่ความครอบคลุมตามวัตถุประสงค์ของ พชอ. พบว่าการมีกลไก พชอ.ช่วยให้เกิดการบูรณาการระดับพื้นที่มีความตื่นตัวในการมีส่วนร่วมทั้งกลไกระดับหัวหน้าส่วนราชการ ระดับปฏิบัติการและจิตอาสาในพื้นที่ มีผลงานเชิงตัวชี้วัดชัดเจนขึ้นในประเด็นร่วมนั้น ๆ แนวทางการพัฒนาคือขยายและยกระดับประเด็นบนฐานข้อมูลสถานการณ์ของพื้นที่ กระจายผู้รับผิดชอบหลักให้ครอบคลุมคุณภาพชีวิตประชาชนมากขึ้น จากการคืนข้อมูลพบว่าบางกองทุนสามารถใช้เงินได้สอดคล้องตามวัตถุประสงค์ ลดจำนวนเงินค้างท่อสะสมได้ดีโดยมีปัจจัยสำคัญจากการบูรณาการภายในด้านระเบียบกองทุนกับระเบียบของท้องถิ่น ทั้งยังได้รับผลกระทบเชิงบวกจากการพัฒนาศักยภาพพี่เลี้ยงจากภาคีระดับเขต ข้อหารือด้านการพัฒนาระบบฐานข้อมูลสถานการณ์เชิงพื้นที่และเชิงประเด็นให้มีการพัฒนายกระดับเป็นระบบฐานข้อมูลกลางของพื้นที่เสนอให้มีนโยบายกลไกระบบฐานข้อมูลจากส่วนกลางช่วยเชื่อมโยงข้อมูลและประมวลผลให้เป็นภาพรวมทั้งระดับพื้นที่และระดับกระทรวง ทั้งนี้การพัฒนากลไกสุขภาพระดับพื้นที่ให้เกิดความเข้มแข็งสอดคล้องกับบริบทและสถานการณ์ของพื้นที่ต้องได้รับการสนับสนุนในมิติองค์รวมแบบนิเวศบูรณาการทั้งในแง่การพัฒนาศักยภาพคน กลไก และนโยบายที่เอื้อต่อการทำงานได้จริงรวมถึงการประเมินที่ยกระดับสุขภาวะทางปัญญาร่วมกันของทุกภาคส่วนในสังคม